از سال 1335 که دانشسرای
عشایری شیراز شروع به کارکرد، تا سال 1357 هر ساله جوانان زیادی از این سه
ایل و همچنین از بخش کهمره و عشایر لر زبان اطراف قائمیه با شرکت در
کنکور ورودی ، به دانشسرای عشایر شیراز راه یافتند ، که همه آنها تحت نظر
استاد محمد بهمن بیگی به مدت یک سال در دانشسرای تربیت معلم عشایری آموزش
می دیدند و بعد از موفقیت در دروس دانشسرا همگی به عنوان معلم به
زادگاه خود و یا نقاط دیگر استان و یا کشور اعزام می شدند و به آموزش و
پرورش نونهالان و نوجوانان این دیار کهن و اسلامی مشغول می شدند، درآن
دوران تعداد افراد تحصیلکرده و همچنین معلم در بخش ها و روستاهای اطراف
کازرون بسیار اندک بود، فقط تعداد انگشت شماری معلم سپاهی دانش توسط اداره
فرهنگ شهرستان کازرون به روستاهای بزرگ اطراف ارسال می شد که بنا به دلایلی
این معلمین موفقیت و کارآیی چندانی نداشتند، دلیل اول آنکه آنها متولد و
بزرگ شده شهر بودند و به هیچ عنوان قادر به زندگی در روستاهای دور افتاده
آن دوران نبودند ، و به قول استاد محمد بهمن بیگی یکی از آنان که از
شیراز اعزام شده بود و محل کارش چنارشاهیجان بود ، هنگام شب حتی از حشره
های اطراف چراغ فانوس ها و زوزه شغال ها می ترسید و به همین دلیل از آنجا
فرار کرد و هرگز به محل کارش برنگشت، دلیل بعدی آنکه تعداد سپاهی دانش ها و
معلم هایی که اداره فرهنگ می فرستاد بسیار اندک بودند و بیشتر روستاها
بدون معلم می ماندند، همچنین طبق تحقیقات اساتید روانشناسی دانشگاه تهران
کیفیت آموزشی و بازدهی این مدارس بسیار پائین بود و در عوض کیفیت آموزشی
مدارس عشایری فوق العاده بالا بود ، و دلایل دیگری که از حوصله این بحث
خارج است .
به همین سبب بسیاری از بزرگان و ریش سفیدان روستاها از اداره
آموزش و پرورش عشایری شیراز تقاضای معلم کردند و زنده یاد محمد بهمن بیگی
نیز با تقاضای آنان موافقت کرد و علاوه بر عشایر شهرستان برای بسیاری از
روستاهای دور افتاده کازرون معلم عشایری فرستادند. و در نتیجه علم ، دانش و
فرهنگ در روستاها و مناطق عشایر نشین کازرون نیز از رشد چشمگیری
برخوردار شد، به جرئت می توان گفت تا قبل از سال 1380 اکثریت معلمان تحت
حوزه مدیریت آموزش و پرورش شهرستان کازرون ، عشایری ویا روستایی بودند که
آخرین گروه معلمان دانشسرای عشایر (تحت مدیریت بهمن بیگی ) در سال 1387 به
افتخار بازنشستگی نائل آمدند ، علاوه بر دانشسرا بسیاری از دانش آموزان
مستعد مدارس عشایری با موفقیت در کنکور ورودی، به دبیرستان شبانه روزی
عشایری شیراز راه یافتند که اکثریت آنها با پایان دوران متوسطه در بهترین
رشته های مهندسی و پزشکی به دانشگاه ها راه یافتند ، البته دانش آموزان
مدارس عشایری و روستایی تحت نظر معلمان عشایری نه تنها در دبیرستان عشایری
بلکه در سایر دبیرستان های آن زمان به تحصیل خود ادامه دادند و بسیاری از
آنها به دانشگاه ها راه یافتند که این جوانان فرهیخته روستایی و عشایری
بعد از اتمام تحصیلات عالیه در سطح شهرستان و استان بسیاری از پروژه های
بزرگ علمی ، فرهنگی و عمرانی را به عهده گرفتند ، دکتر حمداله کرمی فر فوق
تخصص کودکان که سال ها در شهرستان کازرون به عنوان پزشک عمومی و متخصص
کودکان فعالیت داشتند ، دکتر جاویدی ، دکتر نادر شیبانی ، دکترقشقایی ،
مهندس علیپناه ایمانی رئیس اسبق مجمع متخصصین استان فارس ، دکتر فرج پناهی
،دکتر مختاری ، دکتر شهریاری، مهندس سلیمانی ، مهندس وزیری ، دکتر اژدری
، دکتر شریفی ، مهندس موصلی (شهردار اسبق کازرون ) و ده ها و شاید صدها
مهندس ، پزشک ، وکیل ، استاد دانشگاه ، دبیر و افسر نیرو انتظامی ، ارتش
و سپاه و ... که همگی از ایل قشقایی هستند سال های سال در شهرستان کازرون
مشغول خدمت بوده و هستند ، و هر کدام در رشته خود خدمات علمی ، فرهنگی و
عمرانی فراوانی را به شهرستان کازرون و حومه ارائه کرده اند .
برگزاری جشنواره ها ، جلسات ، کنسرت ها، نمایشگاه های فرهنگی هنری ایل قشقایی انتشار نشریات و مجلات قشقایی توسط دانشجویان و فرهیختگان عشایری ، بدون شک از پر بیننده ترین ، بزرگترین واثر گذارترین فعالیت های ه فرهنگی شهرستان بوده است . که همه این فعالیت های و همه این متخصصین نتیجه کار بزرگ زنده یاد محمد بهمن بیگی بود ه است . البته به پاس خدمات فراوان فرزندان عشایر به شهرستان کازرون و به دلیل وجود سه ایل بزرگ فارسیمدان ، کشکولی و دره شوری در حومه کازرون و خود کازرون ، انتظار می رفت که مسئولین محترم شهرستان میدان و یا خیابانی را به اسم محمد بهمن بیگی، صولت الدوله قشقایی و یا «شهدای قشقایی» نامگذاری کنند، که این خواسته تا کنون محقق نگردیده است ، که البته هنوز هم عشایر شهرستان به عنایت پروردگار و اقدام مسئولین امیدوار هستند .
آری فعالیت های کم نظیر زنده یاد محمد بهمن بیگی نه تنها برای ایلات و عشایر بلکه برای همه شهرستان های و استان های عشایر نشین کشور مثمر ثمر و باعث خیر و برکت بوده است . رابطه گرم محمد بهمن بیگی با محمد خان و زنده یاد امرالله خان امیرعضدی ویا بعضی از مسئولین شهرستان مهر تأئیدی است بر علاقه وافر آن زنده یاد به تاریخ ، فرهنگ و مبارزات مردم شهرستان کازرون .
زنده یاد محمد بهمن بیکی علاوه بر تأسیس تعلیمات عشایری ، تربیت معلم دبیرستان عشایری ، کتاب خانه های سیار ، تربیت ماماهای روستایی ، مراکز فنی و حرفه ای ، صنایع دستی خصوصاً قالی بافی و ... تعداد پنج کتاب وزین به رشته تحریر در آورده است که عبارتند از :
1- عرف و عادت در عشایر فارس
2- بخارای من ایل من
3- اگر قره قاچ نبود
4- به اجاقت قسم
5- طلای شهامت
که این کتاب ها در میان تحصیلکردگان و فرهیختگان کازرونی علاقه مندان فراوانی دارد . که شاید این علاقه به نوعی نشانه قدرشناسی مردم و مسئولین شهرستان نسبت به استاد باشد .
امید است که مسئولین محترم استان فارس با برگزاری «کنگره بین المللی بزرگداشت استاد محمد بهمن بیگی» دین خود را نسبت به بزرگان علمی فرهنگی این دیار کهن ادا نمایند .
انصافا که خدمات ارزنده و قابل ستایشی به مردم فارس و بویژه به عشایر نمود .