پایگاه خبری کازرون نیوز | kazeroonnema.ir

کد خبر: ۹۴۵۶
تعداد نظرات: ۳ نظر
تاریخ انتشار: ۰۴ آبان ۱۳۹۱ - ۱۸:۰۷
لزوماً براي بررسي و تحليل هر پديده اي، ابتدا بايستي علل، عوامل و اهداف وقوع آن پديده را مشخص و مورد توجه قرار داد و سپس با ايجاد يك رابطه منطقي بين آنها و با تعيين نقش هر يك، مي توان به يك تحليل نسبتاً صحيح و واقعي نائل گرديد. همانگونه كه مستحضريد ريشه يا زمينه و علت هر پديده و حادثه اي ناشي از استعداد، پتانسيل و ظرفيت هاي موجود محيطي مي باشد و عوامل تاثيرگذار و دخيل در وقوع هر پديده و رخدادي در واقع فاعل حادثه را در عرصه طبيعي، اجتماعي، سياسي، انساني و ... ايفا مي نمايد و هدف؛ نتيجه و برآيندي است كه عوامل تاثيرگذار بر پديده آن را دنبال و تعقيب مي نمايد.

بنابراين تحليل و ارزيابي جنگ تحميلي عراق عليه ج.ا.ايران به عنوان يك حادثه بزرگ كه در اواخر قرن بيستم رخ داد، از اين قاعده مستثني نخواهد بود. لذا در ادامه  تلاش مي گردد تا با احصاء علل، عوامل و اهداف جنگ تحميلي عليه ج.ا.ايران و با برقراري رابطه منطقي بين شاخصه هاي فوق و تعيين نقش هر كدام، به يك تحليل و ارزيابي اجمالي نسبتاً واقعي دست يابيم؛

الف- علل و زمينه هاي وقوع جنگ:
1- با تولد انقلاب اسلامي ايران و ظهور يك قدرت اسلامي در منطقه، از لحاظ نظري اساس نظم بينالمللي كه مبتني بر سلطه دو ابرقدرت شرق و غرب بود و از جنگ جهاني دوم شكل گرفته بود، به چالش كشيده شد و انقلاب اسلامي ايران به صورت آشكار مخالفت خود را با سلطه دو ابرقدرت به ويژه آمريكا اعلام كرد.

2- احساس خطر و نگراني كه جهان غرب به ويژه آمريكا و متحدين و كشورهاي عربي منطقه نسبت به توسعه انقلاب اسلامي به ساير ملل مسلمان و قلمرو تحت نفوذ خود داشتند.

3- ناكامي آمريكا در حفظ ثبات، امنيت و برقراري توازن بين بلوك شرق و غرب در منطقه خاورميانه با توجه به لغو پيمان سنتو و گسسته شدن كمربند امنيتي غرب به دور كمونيسم و همچنين از دست دادن بازوي قدرتمند نظامي خود در منطقه مبتني بر دكترين مهار دو ستوني نيكسون كه در پي سرنگوني رژيم پهلوي و پيروزي انقلاب اسلامي به وقوع پيوست.

4- تلاش رژيم بعث عراق به منظور ايفاي نقش جايگزين ايران به عنوان ژاندارم نظامي آمريكا در منطقه.

5- عدم وجود موازنه قوا بين ج.ا.ايران و عراق با توجه به فروپاشي ساختار ارتش رژيم صهيونيستي شاهنشاهي در بدو انقلاب اسلامي و آشفتگي در توان دفاعي ايران كه زمينه براي رشد نظامي عراق و ايجاد شرايط مناسب نظامي براي تجاوز اين رژيم به ايران فراهم شد.

6- وجود اختلاف ارضي بين ايران و عراق و مخالفت رژيم بعث عراق با قرارداد 1975 الجزاير و ادعاي اينكه قرارداد فوق تحت شرايط ضعف حاكم بر عراق به اين كشور تحميل گرديده است.

7- مشكل ژئوپليتيكي عراق در شمال خليج فارس و تلاش در جهت رهايي از تنگناي فوق و دستيابي به آبهاي شمال خليج فارس.

8- پيشينه تاريخي جنگ هاي قديم بين عرب و عجم و لاينحل ماندن برخي از تضادهاي في ما بين.

9- وجود آشوبها و نابسامانيهاي داخلي، شورشهاي جدايي طلبانه در كردستان، خوزستان، سيستان و بلوچستان و ... كه كشور را در يك وضعيت حساسي قرار داده بود و توان اجرايي و دفاعي كشور را به شدت تعديل نموده بود.

ب- عوامل تاثيرگذار در وقوع جنگ:
1- آمريكا:سياست هاي بين المللي آمريكا چه به صورت حمايت از عراق و چه در قالب بي طرفي در جنگ، نخستين عامل زمينه ساز تجاوز عراق به ج.ا.ايران است و بيشترين نقش را ايفاء مي نمايد.

ايالات متحده آمريكا كه در پي انقلاب اسلامي منافع خود را در منطقه از  دست داده بود، به منظور بازگرداندن ايران در قالب نظام گذشته و يا حداقل مبدل نمودن آن به يك رژيم وابسته به آمريكا از ترفندهاي مختلفي از جمله؛ تقويت برخي گروه هاي داخلي، كمك به مخالفان انقلاب اسلامي، طرح كودتا و ... استفاده نموده ودر نهايت با توجه به عدم دستيابي به مقصود خود، براي مقابله با نظام ج.ا.ايران، دولت عراق را براي حمله به ايران شايسته و از او به همراه ساير كشورهاي غربي حمايت كردند.
 
2- اتحاد جماهير شوروي (سابق): اگرچه اين كشور از خروج آمريكا از ايران مسرور و خوشحال بود، ليكن به لحاظ سياست نه شرقي نه غربي ج.ا.ايران و احساس نفوذ انقلاب اسلامي در بين ملت هاي مسلمان مستقر در شوروي سابق هراسان و نگران بود و لذا درصدد تضعيف ايران برآمده و هرچند در جنگ، به ظاهر اعلام بي طرفي كرد، اما در نهان از عراق حمايت و پشتيباني تسليحاتي نمود.

3- فرانسه: فرانسه در پي ايفاي نقش ميانجي گري در قالب يك سوپاپ اطمينان عمل مي نمود تا بتواند به عنوان جايگزين شرق و غرب قلمداد گردد.

4- كشورهاي منطقه: كشورهاي منطقه با تصميم صدام براي حمله به ايران همسو بودند. البته اين همسويي بيش از آنكه ناشي از سياست ها و آرمان هاي مشترك آنها باشد، به دليل احساس خطر مشترك اين كشورها از نفوذ انقلاب اسلامي بود. كشورهاي پادشاهي عربي ضمن نگراني از تسلّط  صدام بر شمال خليج فارس و خوزستان، در پي تنبيه ج.ا.ايران و جلوگيري از نفوذ و گسترش انقلاب اسلامي به كشور و بين مردم خود بودند (كويت، اردن، عربستان سعودي و ...).

5- صدام حسين: صدام نيز در پي حل مشكل ژئوپليتيكي عراق در شمال خليج فارس، تسلّط  بر كنترل صدور نفت و انرژي و به دنبال ايفاي نقش رهبري جهان عرب و ... بود.

ج- اهداف جنگ:
1- هدف نظامي عراق: حداكثر هدف نظامي عراق در جبهه جنوب تصرف خوزستان تا حدود مسجد سليمان و حداقل تصرف اروندرود و جزاير آبادان و خرمشهر و تسلّط  بر شمال خليج فارس و گسترش سواحل عراق و تسلّط  بر صدور انرژي و رهبري جهان عرب و در جبهه مياني و شمالي با هدف تجزيه و تثبيت نيروهاي نظامي ج.ا.ايران و ايجاد يك حاشيه امن براي بغداد و حمايت و پشتيباني از ضد انقلاب معاند با ج.ا.ايران بود.

2- هدف آمريكا: مبتني بر بازگرداندن حلقه از دست رفته ايران از طريق روي كار آوردن  يك دولت ليبرال و سپس وابسته نمودن آن به خود در قالب نظام گذشته كه در اين راستا از صدام و رژيم بعث عراق به عنوان يك ابزار استفاده نمود.

3- هدف كشورهاي عربي منطقه: از جمله اهداف كشورهايي همچون عربستان سعودي،كويت و اردن مبتني بر تنبيه ج.ا.ايران و جلوگيري از نفوذ و گسترش انقلاب اسلامي به كشور  خود بود.

4- هدف اتحادجماهيرشوروي (سابق): با توجه به فشار آمريكا عليه ج.ا.ايران و با تعديل فشار آمريكا در افغانستان، هدف اين كشور متمايل شدن ايران به سمت شوروي (سابق) را دنبال مي كرد.

5- هدف فرانسه: اين كشور در جهت ايفاي نقش آلترناتيو و جايگزين نمودن خود به جاي آمريكا و شوروي (سابق) در منطقه تلاش مي نمود.

د- نتيجه گيري:
1- ج.ا.ايران در هشت سال دفاع مقدس تنها با كشور عراق درگير جنگ نبود، بلكه با بخش اعظمي از كشورهاي منطقه و برخي از كشورهاي فرامنطقه اي كه ارتش رژيم بعث عراق را در زمينه هاي نيروي انساني، تسليحاتي، مهندسي رزمي، آموزشي، طراحي نظامي، مستشاري و مالي كمك و حمايت مي نمودند، درگير جنگ بود. بنابراين نبايستي قدرت دفاعي ج.ا.ايران را دست كم گرفت و حماسه مقاومت و رشادت هاي قهرمانانه شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان را در طول دوران دفاع مقدس به دست فراموشي سپرد.

2- بنابراين يكي از آموزه هاي دفاع مقدس براي نسل هاي آينده آن است كه چنانچه اراده جنگجويي و هدف و آرمان مقدس در جنگ وجود داشته باشد، مي توان با اتكاء به ايمان و اعتقاد راسخ و با يك رهبري و مديريت توانمند بر توان برتر و تكنولوژي پيچيده و ارتش كلاسيك دشمن غالب گرديد.

3- صحنه نبرد ج.ا.ايران وسيع و رزمندگان اسلام همزمان در شش جبهه مشغول درگيري و جنگ و اعمال مديريت بحران بودند. يعني رزم با دشمن در صحنه نبرد زميني در جبهه اي به طول حدود 1200 كيلومتر، دفاع در صحنه دريايي در برابر حملات هوايي دشمن و جنگ نفتكش ها، جنگ شهرها و مقاومت مردمي در برابر حملات هوايي و موشكي دشمن، دفاع در برابر جنگ نامتعارف دشمن كه با بهره گيري از سلاح هاي شيميايي توسط متجاوز صورت مي گرفت، جنگ با ضد انقلاب و عناصر معاند داخلي و مقابله با ترور شخصيت ها و عمليات مسلحانه منافقين و گروهك هاي فدايي خلق و ... . در حالي كه عراق تنها در صحنه نبرد زميني با وسعت درگيري محدود و با حمايت ساير كشورهاي منطقه اي و فرامنطقه اي درگير جنگ بود.

4- از جمله علل ناكامي رژيم بعث و ارتش عراق در دستيابي به اهداف نظامي عبارتنداز:

1/4- عدم وجود برآورد براي طراحي جنگ شهري و پيش بيني ننمودن مقاومت مردمي در شهرها و مراكز جمعيتي واقع در مناطق مرزي كه موجب تلفات دشمن و از دست دادن زمان به لحاظ مقاومت هاي مردمي در شهرهايي مثل خرمشهر، هويزه، سوسنگرد و ... گرديد.

2/4- عدم وجود برآورد صحيح و منطقي براي پيش بيني توان رزمي مورد نياز با توجه به وسعت منطقه و ذهني بودن طرح عملياتي تهاجم ارتش رژيم بعث عراق.

3/4- عدم برخورداري ارتش رژيم بعث عراق از تجربه يك جنگ تمام عيار.

4/4- تصور غلط رژيم بعث عراق از حمايت مردم عرب زبان خوزستان از آنان.

5/4- وجود شكاف تاكتيكي در گسترش يگان هاي زميني ارتش عراق با توجه به وسعت زياد منطقه و محدوديت يگان هاي رزمي عراق در بدو تهاجم.

6/4- برآورد غلط ارتش عراق نسبت به ارزيابي توان دفاعي ايران و عدم پيش بيني توان دفاعي نيروهاي سپاه و بسيج در طرح عملياتي تهاجم خود به ايران.

7/4- عدم وجود برآورد صحيح نسبت به توانمندي رهبري نظام مقدس ج.ا.ايران و قابليت بالاي ايشان در مديريت و اداره صحنه هاي بحراني متنوع جنگ.

5- رژيم بعث عراق با تحميل جنگ هشت ساله به ايران نه تنها به اهداف مورد نظر خود نائل نگرديد، بلكه متحّمل تلفات وخسارات بالغ بر 500 هزار نفر كشته، 5/1 ميليون نفر مجروح و معلول و حدود 70 هزار نفر اسير و صرف حدود 250 ميليارد دلار هزينه مادي گرديد (180ميليارد دلار آن مربوط به تسهيلات وام استقراضي اخذ شده از ساير كشورها است ). اين در حالي است كه ج.ا.ايران ضمن حفظ تماميت ارضي و دفاع از ارزش هاي انقلاب اسلامي و سركوب متجاوز متحّمل تلفات وخسارات بالغ بر 213 هزار نفر شهيد، 800 هزار نفر مجروح و جانباز و حدود 50 هزار نفر آزاده و صرف حدود 18 تا 22 ميليارد دلار هزينه مادي گرديد (همچنين كميته تعيين خسارات جنگي سازمان ملل متحد طي برآوردي، خسارت مادي وارده به عراق و ايران در طي هشت سال جنگ را به ترتيب حدود 150ميليارد دلار و حدود 90ميليارد دلار اعلام نموده است).

6- نكته آخر اينكه، در طول تاريخ معاصر، ايران همواره در پي بروز هر جنگي، شاهد جدايي بخش هايي از سرزمين پهناور به دست بيگانگان بوده است كه اسناد تاريخي گوياي اين ادعاست، به طوري كه در دويست سال گذشته، يعني دقيقاً از زمان سلطنت ((فتحعلي شاه قاجار)) تاكنون، نزديك به يك ميليون كيلومتر مربع از خاك ايران جدا شده است. اما در جنگ تحميلي عراق عليه ايران، با وجود پشتيباني قدرت هاي بزرگ فرامنطقه اي و كشورهاي منطقه از متجاوز، نه تنها يك وجب از خاك ايران در دست نيروهاي عراقي باقي نماند، بلكه هنگامي كه عراق مجدداً قرارداد 1975 الجزاير را  براي بار ديگر پذيرفت و سپس از سوي دبيركل وقت سازمان ملل متحد به عنوان متجاوز جنگي شناسايي و معرفي گرديد و مقرر شد كه غرامت به ايران بپردازد، حقانيت ج.ا.ايران براي تمامي ملل آزاده جهان بيش از پيش به اثبات رسيد.
 

نویسنده: فضل الله نوذری
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۱
انتشار یافته: ۳
تقی نژاد
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۱:۲۹ - ۱۳۹۱/۰۸/۰۶
1
1
فرمانده دلاور دیروز جبهه ها و صاحب نظر و نویسنده امروز. به خودت که دسترسی نیست همین که عکست را هم دیدیم جای شکرش باقی است.
تقيژور
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۳:۰۰ - ۱۳۹۱/۰۸/۱۵
1
0
بازم شما بايد كمكمون كنيد كاش تفكر شما تو ذهن همه ما بود
محمود
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۵:۲۴ - ۱۳۹۲/۰۲/۲۳
0
0
خدا حفظتون کنه
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مخاطبین محترم؛
۱) کازرون نما، معتقد به آزادی بیان و لزوم نظارت مردم بر عملکرد مسئولان است؛ لذا انتشار حداکثری نظرات کاربران روش ماست. پیشاپیش از تحمل مسئولان امر تشکر می کنیم.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي‌ قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.
مشاركت
آب و هوا و اوقات شرعی کازرون
آب و هوای   
آخرين بروز رساني:-/۰۶/۰۲
وضعيت:
سرعت باد:
رطوبت:%
°
كمينه: °   بیشینه: °
فردا
وضعيت:
كمينه:°
بیشینه:°
کازرون
۱۴۰۳/۰۲/۰۷
اذان صبح
۰۴:۵۹:۵۰
طلوع افتاب
۰۶:۲۵:۰۶
اذان ظهر
۱۳:۰۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۳۷:۱۸
اذان مغرب
۱۹:۵۴:۰۳