پایگاه خبری کازرون نیوز | kazeroonnema.ir

کد خبر: ۵۸۳۳
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۸۹ - ۱۶:۰۳

"شهادت هنر مردان خداست" این سخن از پیر فرزانه ما امام خمینی (ره) واقعیت و اوج ارزش و منزلت شهادت را یادآور می شود, و این سخن مقام عظمای ولایت به ما آرامش می دهد که: "زنده کردن یاد و خاطره شهدا کمتر از شهادت نیست.لذا بر آن شدم که با نوشتن این مقاله شاید بتوانم که یادی و خاطره ای از شهدا و شهادت را زنده کنم تا از فیض این دریای بیکران بی بهره نباشم.  

 
ایثار و شهادت دو میوۀ ارزشمند و متعالی دین و مکتب الهی است، بنابر این برای درک بهتر این دو میوه لازم است که با معنا و مفهوم این دو بهتر آشنا شویم
 

تعریف ایثار

(ايـثـار) در لغـت، به معناى برگزيدن ، غرض ديگران را بر غرض خويش مقدّم داشتن و مانند آن اسـت. به عبارتی به معنای از خود گذشتگی و ترجیح و برتری دادن به آنچه مطلوب دیگران است.ايثار در اصطلاح عبارت است از: بخشش مال به كسى، با وجود احتياج به آن. در اخلاق اسلامی به معنای گذشت از خود به نفع دیگران است و اینکه درباره چیزهایی را که خود به آن نیازمندیم، دیگران را بر خود ترجیح دهیم. اگر بخشی از مال خود را به دیگران بدهیم و برای خود هم نگه داریم، انفاق کرده ایم، ولی « ایثار» این است که مال خود را تماما به دیگری ببخشیم، در حالی که خود به آن نیاز داریم. بعضی از معانی ایثار، در امور مالى يا مقدم داشتن خواسته ديگران، در مسائل دنیوی صدق مى كـنـد، ولى آنـچـه در حیطه امـور دینی و اعتقادی و دفاع از ارزشها مـطـرح اسـت چـيـزى بـيـش از ايـنـهـاسـت و در این مجال، مفاهیمی نظیر گـذشـت از جـان، مال، مقام، شخصيت، آبرو و نظایر آن برای هدفی مقدس را شامل مى شود. بدين معنا كه يك انسان با اعتقاد، در راه اعتلاى اسـلام و پـايـدارى در راه اقامه شعاير دينى و دفاع از ارزشهای مقدس و برافراشتن پرچم توحيد، با تمام امكانات مادی و معنوی خود تلاش كرده، و حتی از بذل جان و مال خويش در راه حفظ و حراست از هدف مقدّس و متکامل خود، دريغ نورزد. بنابراینایثار یک واژه عام است که در همه مکتب ها و فرهنگ ها وجود دارد اما در اسلام از یک برتری خاصی برخوردار است و هر تلاش و فداکاری و از خودگذشتگی را ایثار نمی گویند. ، بلکه ایثار در اسلام، پیش زمینه ای چون اخلاص و در راه خدا بودن، دارد. ایثار بیانگر رشد و معرفت انسانی است و این موقعی است که انسان به یک تکامل روحی دسترسی پیدا کند. ایثارگری از آنجایی که حامل پیام هایی همچون: خداخواهی، دین باوری، خدایابی، انسان دوستی و دگرخواهی، شهادت، رشادت، از خودگذشتگی، عزت و عظمت و...  است، در بین ما تقدس پیدا کرده است قرآن كريم هم نیز با بيان شواهد و نمونه هایی، ايثار را در ابعاد مختلف ستوده است، مانند آنجا که:در بیان ايثار جانى حضرت على (ع)مى فرمايد: "وَ مِنَ النّاسِ مَنْ يَشْرى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ؛ و بعضى از مردم براى به دست آوردن خشنودى خدا جان خويش را فدا مى كنند.و در جاى ديگر ايثار مالى خاندان پيامبر(ص)را چنين مى ستايد: "وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكيناً وَ يَتيماً وَ اَسيراً؛ غذاى خويش را با آنكه آن را دوست دارند، به مسكين و يتيم و اسير مى خورانند.و نمونه های دیگری مانند انصار که در حال فقر به مهاجرین مکان و غذا دادنند یا آنجا که حضرت ابراهیم فرزندش حضرت اسماعیل را برای ذبح کردن به قربانگاه میبرد مورد تمجید و ستایش قرار می دهد و همچنین در روایات از ايـثـار بـه عـنـوان (خوى و خصلت ابرار و برگزيدگان الهى، نيكوترين احسان و اعلى مراتب ايمان) نام برده شده است، چنان كه اميرمؤمنان علی (ع) می فرماید: "اَلاْ يثارُ سَجِيَّةُ الاْبْرارِ وَ شيمَةُ الاْخْيار؛ ايثار خوى نيكوكاران و شيوه نيكان است. در جاى ديگر فرمود: "اَلاْيثارُ اَحْسَنُ الاِحْسانِ وَ اَعْلى مَراتِبِ الايمانِ؛ ايثار نيكوترين احسان و بالاترين مراتب ايمان است .ایثار واقعی ارتباط تنگاتنگی با مفهوم شهادت دارد و در حقیقت باید گفت این دو مفهوم از یکدیگر تفکیک ناپذیرند. آنجا که انسان مکتبی و دین مدار، خون پاكش را در راه پاسدارى از اسلام و ارزش هاى متعالی آن، تقدیم می کند، به بالاترين درجه ايثار رسـيـده و مـحـبـوب تـريـن مـقـام را نـزد خـدایش دارد؛ چـنـان كـه رسول خدا(ص) درباره ارزش خون پاك شهيدان راه خدا مى فرمايد: "ما مِنْ قَطْرَةٍ اَحَبُّ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ قَطْرَةِ دَمٍ فى سَبيلِ اللّهِ؛ هيچ قطره اى در پيشگاه خداوند، محبوب تر از قطره خونى كه در راه خدا ريخته مى شود نيست.
 

شهادت

در لغت عبارت است از حاضر بودن ، گواهی دادن ، کشته شدن در راه خدا و در فرهنگ قرانی ، از شهادت با تعبیر // قتل فی سبیل الله // یاد شده است : // ولا تقولوا لمن یقتل فی سبیل الله اموات بل احیاء ولکن لا تشعرون //  به کسانی که در راه خدا کشته می شوند ، مرده نگویید ، بلکه آنان زنده اند ، ولی شما درک نمی کنید . نیز ، خداوند مشتری اموال و جانهای کسانی است که در راه خدا می جنگند ، می کشند و کشته می شوند و پاداش بهشت از خداوند می گیرند : // انّ الله اشتری من المومنین انفسهم و اموالّهم بانّ لهم الجنّة یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون و یقتلون ... //این فداکاری و از جان گذشتگی در راه خدا و دین ، نهایت رستگاری انسان مومن است و آنان که جان خویش را بر سر دین می نهند ، هم به کامیابی ابدی در آخرت می رسند ، هم شهادتشان سرچشمه الهام و الگوی فداکاری برای دیگران محسوب می شود.در علت نامگذاری چنین مرگی به // شهادت // گفته اند : // یابدان جهت است که فرشتگان رحمت خدا در صحنه شهادت حضور می یابند ، یا بدان سبب که خدا و رسول ، به بهشتی بودن شهدا گواهی می دهند ، یا اینکه شهید در قیامت ، همراه انبیا بر امتّهای دیگر گواهی می دهد ، یا اینکه شهید ، زنده و حاضر است ، به مقتضای // احیاء عند ربهّم یرزقون // ، یا بدان جهت که شهید ، به شهادت حق قیام می کند تا کشته شود // . فیض شهادت ، چنان ارزشمند است که اولیاء دین همواره از خداوند ، آرزوی آن را داشته اند . در دعاهای ما نیز مکرر از خداوند ، درخواست شهادت شده است که در پایان نمونه هایی از این دعاها را ذکر خواهم کرد. همچنین روایات بسیاری در باره شهادت و جایگاه شهید آمده است . رسول خدا ص فرموده است : // فوق کلّ برّ برّ حتی یقتل الرّجل فی سبیل الله ، فاذا قتل فی سبیل الله فلیس فوقه برّ //  بالتر از هر نیکی ، نیکی است ، تا آنکه انسان در راه خدا کشته شود . پس چون در راه خدا کشته شد ، بالاتر از آن ، نیکی نیست .در احادیث است که : شهادت ، برترین مرگ است . قطره خون شهید ، نزد خدا از بهترین قطرات است . شهادت موجب آمرزش گناهان می شود . شهید از سوال قبر ، مصون است و فشار قبر ندارد و در بهشت ، با حوریان هماغوش است . شهید ، حق شفاعت دارد . شهدا اولین کسانی اند که وارد بهشت می شوند و همه به مقام شهیدان غبطه می خورند
 

اهمیت شهادت

در دوران سیدالشهدا (ع) ، شرایطی پیش آمده بود که جز با حماسه شهادت ، بیداری امّت فراهم نمی شد و جز با خون عزیزترین انسانها ، دین خدا جان نمی گرفت . این بود که امام و اصحاب شهیدش ، عاشقانه و آگاهانه به استقبال شمشیرها و نیزه ها رفتند تا با مرگ خونین خویش ، طراوت و سرسبزی اسلام را تامین و تضمین کنند و این سنّت ، همچنان در تاریخ باقی ماند و // شهادت // درس بزرگ و ماندگار عاشورا برای همه نسلها و عصرها گشت.
 

به فرموده امام خمینی ره : خط سرخ شهادت ، خط آل محمد و علی است و این افتخار از خاندان نبّوت و ولایت به ذرّیه طیّبه آن بزرگواران و به پیروان خط آنان به ارث رسیده است.

کسی می تواند به این جایگاه رسد ، که رشته های علایق جسمانی و حیات مادی را گسسته باشد و عشق به حیات برتر ، او را مشتاق شهادت سازد . گذشتن از این موانع و رسیدن به آن وارستگی و رهایی از تعلقات ، ایمانی بالا می طلبد و به همین جهت است که شهادت ، نزدیکترین طریق و راه میان بر برای رسیدن به خدا و بهشت است .
 
غیر از کشتگان میدان جهاد ، در روایات اسلامی کسان دیگری هم که نوعی رنج کشیده و تلاش داشته اند و جان در آن راه باخته اند ، همچون کسی که در دفاع از مال ، جان ، شرف و ناموس خود و برای احقاق حق خویش کشته شود ، یا آنکه در مهاجرت در راه خدا جان بسپارد ، یا آنکه با ایمان کامل و با محبت اهل بیت ع و در حال انتظار فرج برای حاکمیت عدل جان بدهد ، نیز کسی که در راه طلب علم بمیرد یا در غربت مرگش فرا رسد ، یا زنی که هنگام زایمان ، جان بسپارد ، یا آنکه در راه عمل به وظیفه امر به معروف و نهی از منکر کشته شود، // شهید // محسوب شده اند.
 

شهادت طلبی

از الفبای بر جسته نهضت عاشورا و از روحیات والای حسین بن علی ع و یارانش ، عنصر // شهادت طلبی // بود ، یعنی مرگ در راه خدا را // اِحدی الحسنیین // دانستن و دریچه ای برای وصول به قرب خدا و بهشت برین دیدن و از این رو شیفتگی و بی صبری برای درک فضیلت شهادت .
 
امام حسین ع در خطبه // خطّ الموت ... // به آن تصریح می کند و با جمله // من کان باذلا فینا مهجته فلیر حل معنا // یاران شهادت طلب را هم بر می گزیند و به مسلخ عشق ، کربلا می برد . اینگونه به استقبال مرگ رفتن ، چون مبتنی بر درک والاتری از فلسفه حیات است ، با خود کشی متفاوت است . خود کشی و خود را به هلاکت افکندن ، شرعا حرام و عقلا ناپسند است ، اما استقبال از مرگ به خاطر ارزشهای متعالی ، مشروع و معقول است . حتی اگر انسان بداند در یک حماسه و مبارزه به شهادت خواهد رسید ، مرگ او خودکشی نیست ، چون گاهی تکلیف ایجاب می کند که جان را فدای دین کند ، چون دین ، گرامیتر از انسان است .
 

دین خدا عزیزتر است از وجود ما

این دست و پا و چشم و سر و جان فدای دوست
 
حل این معما ( آگاهانه سراغ مرگ رفتن ) تنها با درک و برداشت متعالی تر از زندگی والا و کرامت انسانی میسر است . اینکه امام حسین ع هم از شهادت خود آگاه است و با همین علم ، به کربلا می رود . به همین نکته بر می گردد . آن حضرت مرگ سرخ را بهتر از زندگی ننگین می داند : // لا اری الموت الاّ سعادة والحیاة مع الظّالمین الاّ برما // .
 
این فرهنگ ، پذیرفته همه اقوام و ملتهاست و این نوع مرگ انتخابی و آگاهانه ، مکمل حیات شرافتمندانه است ، نه در تناقص با آن . چون مرگ ، پایان نیست تا کسی با انتخاب مرگ ، به پایان یافتن خویش کمک کرده باشد . مرگ سرخ و شهادت ، نوع کمال یافته تری از حیات است . امام حسین ع با علم به شهادت در حادثه کربلا به آن قربانگاه رفت ، تا در سایه شهادتش ، اسلام زنده بماند و حق ، حیات یابد . این ، هدفی است ارزشمند که می سزد چون حسین ع هم قربانی آن گردد . سیدالشهدا ع این راه را بر گزید و آن را پیش پای بشریت گشود و روندگان این صراط جاودانه ، همه شاگردان مکتب عاشورایند.
 
اصحاب امام حسین ع نیز در شب عاشورا ، یک به یک بر خاسته ، این روحیه را ابراز می داشتند و از مرگ ، هراسی در دلشان نبود .حضرت علی اکبر ع هم در مسیر راه کربلا ، وقتی کلمه استرجاع را از زبان امام حسین ع شنید و حضرت خبر از آینده شهادت آمیز داد . پرسید : // السنا علی الحق ؟ // مگر بر حق نیستیم ؟ فرمود : آری . حضرت علی اکبر گفت : // یا ابة لا نبالی بالموت // پس چه ترسی از مرگ ؟ (2) حضرت قاسم هم در شب عاشورا وقتی از امام پرسید که آیا من نیز کشته خواهم شد ؟ و امام پرسید : مگر در نظرت چگونه است ؟ پاسخ داد : شیرین تر از عسل // احلی من العسل // .
 
اینها همه نشان دهنده این روحیه و اندیشه است که مرگ در راه عقیده و شهادت در راه خدا ، آرزوی قلبی وارستگانی است که رشته تعلّقات دنیوی را بریده و به حیات برین و رزق الهی در سایه شهادت دل بسته اند . در اشعاری هم که امام حسین ع روز عاشورا یا قبل از آن روز می خواند ، این مفهوم مطرح بود . از جمله
 

وان یکن الابدان للموت انشات

فقتل امرء بالسّیف فی الله افضل
 
و نیز در رجزهای آن حضرت ، مرگ را بر زندگی ذلت بار ترجیح دادن می درخشد :
 

// الموت اولی من رکوب العار // . حضرت زینب س در خطبه اش در مجلس یزید ، بر این شهادتها افتخار می کند : // ... فالحمدلله ربّالعالمین الّذی ختم لاوّلنا بالسّعادة والمغفرة ولآخرنا بالشهادة والرّحمة // . حضرت سجاد ع نیز در برابر تهدیدی که ابن زیاد کرد که آن حضرت را بکشند ، فرمود : // ابالقتل تهدّدنی یابن زیاد ؟ اما علمت انّ القتل لنا عادة و کرامتنا الشهادة // . مرگ ، برای ما عادت است و شهادت ، افتخار ماست ، مرا از مرگ می ترسانی؟

 

 

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مخاطبین محترم؛
۱) کازرون نما، معتقد به آزادی بیان و لزوم نظارت مردم بر عملکرد مسئولان است؛ لذا انتشار حداکثری نظرات کاربران روش ماست. پیشاپیش از تحمل مسئولان امر تشکر می کنیم.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي‌ قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.
مشاركت
آب و هوا و اوقات شرعی کازرون
آب و هوای   
آخرين بروز رساني:-/۰۶/۰۲
وضعيت:
سرعت باد:
رطوبت:%
°
كمينه: °   بیشینه: °
فردا
وضعيت:
كمينه:°
بیشینه:°
کازرون
۱۴۰۳/۰۱/۰۹
اذان صبح
۰۵:۳۶:۵۳
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۷
اذان ظهر
۱۳:۰۸:۴۶
غروب آفتاب
۱۹:۱۹:۵۰
اذان مغرب
۱۹:۳۵:۵۲