پایگاه خبری کازرون نیوز | kazeroonnema.ir
به‌روز شده در: ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۳
1- از شعب طايفه جاکي، از تيره چهاربنيچه، از طوايف کوه‌گيلويه فارس، مرکب از 700 خانوار است و به دو شعبه الياسي و گشتاسبي منقسم مي‌شود (جغرافياي سياسي کيهان).
2- سومين طايفه از طوايف ممسني فارس است مرکب از 1500 خانوار، و اين غير از دشمن‌زياري طوايف کوه کيلويه است (جغرافياي سياسي کيهان).
3- نام يکي از دهستان‌هاي پنجگانه بخش فهليان و ممسني شهرستان کازرون. اين دهستان در جنوب شرقي بخش واقع است، زمين آن کوهستاني و رودخانه شش پير يا دشمن‌زياري تقريباً از وسط آن جريان دارد. هواي آن در قسمت هاي شمالي معتدل مايل به سردي و در قسمت‌هاي جنوبي و جنوب غربي گرم است به طوري که قسمتي از اهالي قراي جنوبي در تابستان به نواحي شمالي تغيير محل مي‌دهند. آب مشروب و زراعتي از رودخانه دشمن‌زياري و چشمه‌سارهاي متعدد تامين مي‌گردد. محصولات عمده عبارتند از: غلات، برنج، حبوب و لبنيات. اين دهستان از 45 آبادي بزرگ و کوچک تشکيل يافته و نفوس آن در حدود 11200 تن مي باشد. قراي مهم آن عبارتند از کلاه سياه، درک، ده گپ، سرنجلک، بابا صالحي، هرايجان بالا و پائين و قلعه آقاخان. قريه علي آباد مرکز دهستان محسوب مي‌گردد (فرهنگ جغرافيائي ايران ج 7)
4- دشمن‌زياري، دهي از دهستان بيضا از بخش اردکان شهرستان شيراز است. سکنه آن 413 تن، آب آن از چشمه، محصول آنجا غلات، حبوب، ميوه جات و چغندر است (از فرهنگ جغرافيائي ايران ج 7).
5- دشمن‌زياري، نام يکي از دهستان‌هاي بخش کهکيلويه شهرستان بهبهان است. اين دهستان، بين دهستان بويراحمد سرحدي و بويراحمد سردسير و دهستان طيبي سرحدي واقع شده است. اراضي آن کوهستاني و هواي آن سردسير مالاريائي است. از 38 آبادي بزرگ و کوچک تشکيل شده است و جمعيت آن در حدود 5000 تن مي‌باشد. قراي مهم آن عبارتند از: ده چل، دم عباسي و زيرنا. مرکز دهستان قلعه کلات است. آب آن از رودخانه و چشمه تامين مي‌گردد. محصول عمده آن، غلات، برنج، پشم و لبنيات است. ساکنان آن از تيره هاي مختلف دشمن‌زياري مي باشند (فرهنگ جغرافيائي ايران ج 6)
6- ايل دشمن زيارى از ۹ طايفه تشکيل شده است. دشمن زيارى‌ها علاوه بر دامدارى به زراعت به ويژه زراعت برنج اشتغال دارند، به‌همين جهت بخشى از جمعيت آنان تابستان‌ها براى زراعت برنج در گرمسير مى‌مانند، بقيه نيمه کوچ‌نشين هستند و ييلاق - قشلاق مى‌کنند تابستان‌ها مدت ۴ ماه به سردسير مى‌روند و از اوايل مهر باز مى‌گردند، فاصله ميان سردسير و گرمسير را مدت ۱۵ تا ۲۰ روزه طى مى‌کنند.
7- ایل دشمن زیاری در منطقه مرکزی استان کهگیلویه و بویراحمد، به دو بخش سردسیری و گرمسیری تقسیم می‌شود. برفکوه مرز گرمسیر و سردسیر این منطقه است. ناحیه سردسیری میان کوه های مرتفع جوکار و رون در شمال و ناحیه برفکوه در جنوب قرار دارد.
8- ايل دشمن‌زياري يکي از شش ايل عمده منطقه‌ي کهگيلويه و بويراحمد است و مردم اين ايل در قلمرو خود در ميانه سلسله جبال زاگرس زندگي مي‌کنند. دشمن‌زياري‌ها، مانند ساير ايلات کهگيلويه و بويراحمد، بختياري و غيره، به زبان فارسي (گويش لري) تکلم مي‌کنند. پيش از انقلاب اسلامي، خوانين هر ايل بر سرزمين ايل خود حکومت مي‌کردند. عمده‌ترين معاش آنها دامپروري بود که با استفاده از ارتفاعات کوهستاني دام‌ها را در فصل‌هاي مختلف به دو منطقه سرما و گرما مي‌بردند. در بين دهه 1330، اين ايل از نظر وسعت قلمرو و تعداد جمعيت، کمي بزرگتر از ايل چرام يعني کوچکترين ايلات کهگيلويه بود. جمعيتي معادل 1840 خانوار داشت که قسمت اعظم آن بين دو تيره باورديناري و الياسي که اصلا" دشمن‌زياري هستند و نوئي‌ها و سادات و طوايف متفرقه که نياي ديگر دارند توزيع مي‌شد. هنوز هم شيوه‌هاي اصلي معيشت در دشمن‌زياري دامداري و کشاورزي است. فعاليت‌هاي موسمي نيز کمکي است به آندسته از مردم که فقط کشاورزند يا معدودي که از اين فعاليت هم بعللي که ذکر خواهد شد محرومند. حدود 85 تا 90 درصد افراد ايل دشمن‌زياري هستند. تابستان‌ها را بمدت 4 ماه در منطقه کم وسعت و کوهستاني سردسير مي‌کردند و 8 ماه بقيه سال را در گرمسير. خان دشمن‌زياري ميان دو ايل قدرتمند بويراحمد و طيبي قرار داشت، موقعيت مذکور مسبب آن بوده است تا به کرات دشمن‌زياري‌ها مورد تهاجم و غارت قرار مي‌گرفتند تا از اين رهگذر آنچه را در فاصله دو غارت اندوخته بودند از دست بدهند. در 30 سال اخير، گسترش مزارع، چشمه آب فراوان و آب رودخانه موجب شده است تا روش زندگي کوچ را ترک کرده و در گرمسير و سردسير اسکان يابند. در اين شرايط، ده آبريز که در جنوب شرق گرمسير دشمن‌زياري قرار دارد كه به دليل محاصره بودن در کوه‌هاي بلند و نبودن جاده مناسب در مسير شهرهاي بزرگ، سنت زندگي عشايري به خوبي حفظ شده است.
10- اكنون، بخش دشمن زیاری شهرستان ممسني، با وسعتی حدود هزار کیلومتر مربع و جمعیتی حدود پانزده هزار نفر یکی از محروم‌ترین نقاط استان فارس است. اين بخش، با شهرستان‌های شیراز و سپیدان هم مرز می‌باشد. دولت آباد مرکز آن بخش تا نورآباد مرکز شهرستان ممسنی شصت کیلومتر فاصله دارد. شغل بیشتر مردم منطقه باغداری، کشاورزی و دامداری است. محصولاتی چون گندم، برنج و انگور از تولیدات عمده کشاورزان محسوب می‌شود. بیشتر انگور تولیدی منطقه به علت نبود کارخانه آب میوه‌گیری در بازارهای استان، بویژه شیراز به صورت غوره عرضه می‌شود. این بخش دارای پنجاه و دو روستا و دو دهستان است که تنها دوازده روستا از نعمت مسجد برخوردارند تا جایی که مساجد مذکور به علت فقر مردم منطقه به صورت غیر اصولی ساخته و یا نیمه تمام مانده است. حدود منطقه دشمن‌زیاری از شمال به دهستان جاویدالله و جاوید ماهوری از جنوب به ناحیه کوهمره و نودان شهرستان کازرون از شرق به شهرستان شیراز و از غرب به دهستان بکش محدود می‌شود. آب و هواي این بخش کوهستانی می‌باشد. در بخش شمالي، در زمستان با نزول برف و باران همراه است به عبارت دیگر دارای آب و هوای معتدل سرد و در مناطق کم ارتفاع گرم است. کوه‌های معروف و پر ارتفاع نظیر کوه تاسک با 3167 متر و کوه نار با 2104 متر از سطح دریا در این بخش به چشم می‌خورد. بعضی از قسمت‌های این بخش پوشیده از جنگل بنه، کیالک، تنگس، کیکم، بلوط و بادام کوهی و ..... می باشد.
اگر چه ممسني از جنوب با بوشهر همسايه و نزديک به شيراز است، اما به دليل قرار گرفتن در دامنه زاگرس، منطقه دشمن‌زياري داراي آب و هوايي سرد مي‌باشد.
وضعيت كنوني فرهنگ در ايل دشمن‌زياري
هر چند به دلايل متعددي از جمله نبود زمين کشاورزي مسطح و کافي، و عدم وجود امکانات بهداشتي و آموزشي در حال حاضر اين منطقه را خالي از سکنه کرده است و حدود هشتاد درصد مردم اين منطقه از بيست و پنج سال پيش تا کنون عمدتاً به شيراز مهاجرت کرده‌اند، اما سرنوشت فرهنگ و هنر اين منطقه از اين هم غم‌انگيزتر است. اكنون در مراسم عروسي نه از اسب خبري است و نه از لباس محلي. مردم ترجيح مي‌دهند به جاي استفاده از اسب، پژو و سمند اقوام خود را قرض بگيرند و به جاي لباس و آرايش محلي، عروس‌ها را به شيراز اعزام مي‌كنند تا لباس تور سپيد بپوشند ديگر هنگام كار در مزرعه يا هنگام دوشيدن گاو، از آواز و ترانه خبري نيست. هر چه هست به بركت تلوزيون است كه فرهنگ‌ها را توده‌اي كرده است و همه دارند مثل هم مي شوند. الان حتي روابط مكانيكي و صميمي قديم تبديل به روابطي ارگانيكي و رسمي شده است.
چشمه ها جاري در بخش دشمن‌زياري ممسني
چشمه برم هیر، تاسک، کان زرد، چشمه یورخان و ......
رودخانه ها
رودخانه قره آغاج از دامنه کوه تاسک سرچشمه گرفته و پس از عبور از دره‌ای در خاک دشمن‌زیاری در شمال غربی شیراز حوالی چهل چشمه از منطقه دشمن‌زیاری خارج می‌شود و پس از گذشتن از زمین‌های خفر کوار جهرم به قیروکارزین میرسد رودخانه شش پیر، از کوه‌های جنوب شرقی سپیدان سر چشمه گرفته و پس از یکی شدن با رود کوچک برغان، به سمت جنوب جریان می‌یابد و سپس در محلی بنام رودیان وارد بخش دشمن‌زیاری می‌شود. سپس، با رود شیرین تلاقی پیدا کرده و وارد دهستان رستم می‌شود. رودخانه گل آباد، از کوه نار در دشمن‌زیاری سرچشمه گرفته و پس از مشروب نمودن اراضی کشاورزی مشایخ، کلاه سیاه، تیرتاج و گلگون به رودخانه شش پیر می‌ریزد. همچنین، به دلیل فقر و محرومیت در نقاط مختلف این بخش و نبود بازار کار و تاسیسات صنعتی، مردم روستاهای منطقه به شهرستان‌های شیراز و نورآباد مرکز شهرستان ممسنی مهاجرت کرده‌اند.
11- دشمن‌زياري‌هاي كوچ‌كرده از ديار اجدادي (خوزستان، فارس، بوشهر، چهار محال و بختیاری، كهگيلويه و....) با افتخار، مزين به نام خانوادگی پسوند ایل (دشمن‌زیاری) هستند. در حاليكه، در زادگاه اصلي (ديلمان، گيلان و مازندران) خبري از اين نام وجود ندارد!!
12- هم اکنون، در شهر قائمیه مركز بخش چنارشاهیجان کازرون، اكثر ساكنين محله‌هاي کوه پیرایه، بنارمورد، قندیل و مظفرآباد را دشمن‌زياري‌ها تشكيل مي‌دهند. ضمن اینکه در سایر مناطق شهرستان، مثل روستای مشایخ و نوئي در بخش کمارج، روستاهای برج‌سوخته، اسلام‌آباد، انارستان، تل گوهك و.... در بخش شاهپور، عيلان در بخش جره و بالاده و ساير بخش‌ها نیز تعداد زیادی از دشمن‌زیاری‌ها زندگی می‌کنند.
منابع:
1- موسیقی در ایل دشمن زیاری اياز رزمجويي ( سوم اسفند هشتاد و سه)
2- از تیرمردان تا مشایخ دشمن زیاری، نصرالله پارسا، نشر: بهار ایران زمین (30 شهریور، 1384).
3-سوزوکي، يوکو، پايان نامه (کارشناسي ارشد) -- دانشگاه تهران، 1374 به راهنمايي: محمود روح‌الاميني.
4- منطقه دشمن زياري، قابل دسترسي در تارنماي آچار فرانسه به آدرس:
http://www.sh-khaled.blogfa.com
5- آل زيار و آل بويه، قابل دسترسي در سايت دانشنامه رشد به آدرس:
6- دشمن‌زياري، قابل دسترسي در تارنماي تالار گفتمان شهرستان كهگيلويه به آدرس:
7- دشمن‌زياري، قابل دسترسي در تارنماي وبلاگ جوانان زنده رود به آدرس:
http://javananezendehrood.blogfa.com/
8- آل زيار، قابل دسترسي در تارنماي فرهنگسرا به آدرس:
9- آل بويه، قابل دسترسي در تارنماي صدا و سیما شبکه 2
10- نبرد زيريان و بوييان، قابل دسترسي در تارنماي رشد به آدرس:
11- آل بويه اولين حكومت شيعي، قابل دسترسي در تارنماي ليله القدر به آدرس:
12- کشاورز، هوشنگ. منو گرافي ايل دشمن زياري قابل دسترسي القدر به آدرس:
http://www.dbase.irandoc.ac.ir
13- دشمن زياري، قابل دسترسي در تارنماي ایلات کهگیلویه و بویر احمد به آدرس:
نویسنده: اسفنديار دشمن‌زياري
نظر شما
مخاطبین محترم؛
۱) کازرون نما، معتقد به آزادی بیان و لزوم نظارت مردم بر عملکرد مسئولان است؛ لذا انتشار حداکثری نظرات کاربران روش ماست. پیشاپیش از تحمل مسئولان امر تشکر می کنیم.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.
آب و هوا و اوقات شرعی کازرون
آب و هوای
آخرين بروز رساني:-/۰۶/۰۲
وضعيت:
سرعت باد:
رطوبت:%
°
كمينه: ° بیشینه: °
فردا
وضعيت:
كمينه:°
بیشینه:°
کازرون
۱۴۰۳/۰۲/۰۹
اذان صبح
۰۴:۵۷:۳۰
طلوع افتاب
۰۶:۲۳:۱۵
اذان ظهر
۱۳:۰۱:۱۸
غروب آفتاب
۱۹:۳۸:۳۴
اذان مغرب
۱۹:۵۵:۲۳
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به کازرون نما است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است
طراحی و تولید: ایران سامانه
تا نگفته اي كسي ندارد با تو كار وليكن چو گفتي دليلش بيار
دوست عزیز منابع داده شده است. می توانید به آنها مراجعه کنید. در صورت اشتباه با ارائه منابع و دلایل خود از این موسسات پژوهشی بخواهید اصلاح کنند!!؟؟