بنابراين گزارش سهيلا درويشي سرپرست كاوش‌هاي باستان‌شناسي تل‌بندو هدف نهايي از كاوش در تپه را كشف تأثير متقابل ميان دو تمدن باستاني فارس و خوزستان از هزاره ششم پيش از ميلاد تا آغاز دوره هخامنشيان دانست.

وي گفت: نتايج حاصل از كاوش‌هاي مستمر در اين تپه نشان مي‌دهد كه پس از اتمام دوره سنگ، بيش از 7 هزار سال پيش سرزمين فارس وارد مرحله ديگري از تاريخ، فرهنگ و تمدن خود شده به طوري كه دامنه نفوذ آن تا تل‌بندو واقع در شهرستان رستم گسترش يافته است.
سرپرست كاوش‌هاي باستان‌شناسي تل‌بندو افزود: قديمي‌ترين آثار فرهنگي به دست آمده از تل‌بندو هم‌زمان با دوره فرهنگي باكون‌الف است و پس از آن در حدود 5 هزار و 500 سال پيش از اين تپه براي استقرار دائم ساكنان انتخاب شده است.

سهيلا درويشي بيان داشت: اين دوره هم‌زمان با فرهنگ لپويي در جلگه مرودشت است و تا اين زمان كمتر نشاني از تأثير فرهنگ‌هاي پيش از تاريخ دشت خوزستان را در اين تپه شناسايي نكرده‌ايم.

سرپرست كاوش‌هاي باستان‌شناسي تل‌بندو با اشاره به نتايج به دست آمده حاصل از اين كاوش‌ها، ابراز داشت: در اين زمان ساكنان تل‌بندو خانه‌هاي خود را با استفاده از چينه مي‌ساختند و اموات خود را نيز در كنار خانه‌هايشان دفن مي‌كردند كه با كشف دو نوع تدفين متفاوت متعلق به دوره‌هاي بانش (در حدود 5 هزار سال پيش) و لپويي (5 هزار و 500 سال پيش) اكنون روش تدفين در اين دروه‌ها را دريافته‌ايم به طوري كه به هنگام تدفين در دوره بانش ابتدا كف قبر را با لايه‌اي از قطعات متراكم شده گل به شكل چينه مي‌پوشاندند، سپس جسد را به شكل جنين مي‌خواباندند و دست‌هاي او را در زير چانه‌اش مي‌گذاشتند و بر روي اين كف قرار مي‌دادند، در زير پايش قطعه سنگ بزرگي نهاده و كف پاهاي او را بر روي اين قطعه سنگ مي‌گذاشتند و در كنار سر او نيز ظرف پر از مواد غذايي مي‌نهادند تا بنا بر عقايد مردمان آن زمان خاكسپرده بتواند پس از زنده شدن در جهان ديگر از آن استفاده كند و در دوره لپوي نيز همين سنت ادامه داشته اما دست‌ها را در يكديگر قفل مي‌كردند.

وي از كشف دو قطعه مهر و تعدادي اثر مهر كالا دركاوش‌هاي فصول قبل خبر داد و گفت: اين كشفيات مالكيت خصوصي و مديريت در فن تجارت را در فرهنگ بانش كفتري (4 هزار سال پيش) و در اين مكان نشان مي‌دهد كه در اين زمان تل‌بندو وارد مرحله آغاز تاريخي شده است.

درويشي افزود: اگر چه تاكنون كتيبه و يا نوشته مكتوبي از اين تپه به دست نيامده است اما وجود اين آثار نشان‌دهنده آشنايي ساكنان با فن نگارش است.

در‌ آن زمان آنها با فن تجارت نيز آشنايي داشته‌اند.

اين باستان‌شناس در مورد مواد اوليه ساخت اشيا و دست‌ساخته‌ها در اين دوره تاريخي گفت: قير طبيعي را از گچساران (نزديك معدن قير به تل‌بندو) وارد مي‌كردند و به وسيله آن اشيا و ابزار سنگي مي‌ساختند و به مناطق ديگر صادر مي‌كردند.

وي در مورد ديگر اشيا كشف شده در اين كاوش گفت: كشف تعداد زيادي سر دوك نخي‌ريسي و ابزار ريسندگي،‌ در كنار بيش از 20 اجاق و دو سفال كه بر روي آنها آثار بافت پارچه ديده شده است، ‌نشان مي‌دهد كه آنان با صنعت پارچه‌بافي نيز آشنا بوده‌اند و در كنار صادرات انواع تيغه‌هاي سنگي به بافت و تهيه انواع منسوجات نيز اشتغال داشته‌اند.

وي تصريح كرد: بر اساس تحقيقات و پژوهش‌هاي انجام شده جريان زندگي در روستاي باستاني تل‌بندو تا 3 هزار و 500 سال پيش همچنان ادامه داشته است و سرانجام وقوع آتش‌سوزي گسترده‌اي در سطح تل‌بندو موجب مهاجرت ساكنان روستا شده و پس از آن تل‌بندو مأواي كوچ‌نشيناني شد كه تا چند دهه پيش نيز در سطح آن اطراق مي‌كردند.

وي افزود: قديمي‌ترين كوچ‌نشينان در حدود 3 هزار و اندي سال پيش از اين مكان به عنوان قبرستان استفاده كرده‌اند و كشف بيش از 10 قبر در قسمت‌هاي مختلف لايه‌هاي متعلق به آغاز هزاره دوم و اول پيش از ميلاد مهم‌ترين دلايل ما در اثبات اين ادعا است.

درويشي خاطرنشان كرد: تحقيقات نشان مي‌دهد ساكنان تل‌بندو در اين زمان افراد ثروتمندي نبودند، آنان به شدت در تأثير فرهنگ شغا و تيموران در جلگه مرودشت قرارداشتند، ويليام سامنر فرهنگ شغا و تيموران مرتبط با اقوام جديدي مي‌داند.

مردم تل‌بندو در اين زمان اموات خود را در قبرستان دفن مي‌كردند و به همراه وي اشيا زينتي‌شان را نيز مدفون مي‌ساختند، اين مهاجران جديد در نقاط مختلف سرزمين فارس پراكنده بودند.

اين زمان مقارن با ورود اقوام آريايي به سرزمين فارس و تشكيل نخستين حكومت محلي پارسيان است كه با حمله ويرانگرانه آشوربانيپال به سرزمين عيلام و اضمحلال حكومت آنها، اقوام مهاجر پارسي جايگزين عيلاميان شده و زير تأثير فرهنگ آنان حكومت محلي خود را آغاز كردند.

به گزارش روابط عمومي اداره‌كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس سرپرستي اين فصل از كاوش‌هاي تل‌بندو را سهيلا درويشي به عهده دارد و علي اتابكي، مجيد حاجي‌تبار، عليرضا ابوالاحرار به عنوان اعضاي هيئت باستان‌شناسي و فضل‌الهن خالوئي به عنوان نماينده سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در كاوش‌هاي اين فصل حضور دارند.