وبلاگ چيست؟  

وبلاگ‌ فضايي روي‌ اينترنت است كه در آن تازه‌ترين نوشته‌ها در بالاي صفحه قرار مي‌گيرد. به عبارتي وبلاگنویسی یکی از راه‌های نوین انتشار مطالب در عصر حاضر است. به تعریف دایرة‌المعارف ویکیپدیا، وبلاگ (وبگاه، تارنما و تارنگار) محیطی است برای معرفی و قرار دادن مطالب و تصاویر که در آن یک یا چند نویسنده به نگارش و ویرایش آن مطالب می پردازند. اين واژه تركيبي از واژه‌هاي web و log است. امروز مردم آن را به صورت خلاصه‌تر يعني بلاگ (blog) تلفظ مي‌كنند. به فردي هم كه وبلاگ مي‌نويسد بلاگر (Blogger) مي‌گويند. اصطلاح وبلاگ براي نخستين بار در سال 1997 مطرح شد. اما وبلاگ‌هاي واقعي از اواسط دهه 1990 به ميدان آمدند و به آنها در آن هنگام ژورنال‌هاي آنلاين (Online Journals) مي‌گفتند.

تاريخچه وبلاگ‌

در سال 1969 دو دانشگاه استانفورد و كاليفرنيا براي انجام پژوهش‌هايي نظامي از طريق رايانه به هم متصل شدند. ‌اين شبكه اطلاعاتي «آرپانت» ناميده مي‌شد كه آژانس طرح‌هاي پژوهشي پيشرفته در وزارت دفاع آمريكا مأمور طراحي آن بود. هدفش مرتبط كردن رايانه‌هايي بود كه توسط ارتش، پيمانكاران و دانشگاه‌ها پژوهش‌هايي براي وزارت دفاع آمريكا انجام مي‌داد. در ‌اين زمان هنوز pc ها ابداع نشده بودند.

محتواي وبلاگ‌هاي اوليه غالباً شامل: مجموعه‌اي از لينك‌ها و توضيحات متناسب با علاقه نويسنده بود. سپس وبلاگ‌هايي كه جنبه دفترچه خاطرات شخصي داشت به وجود آمد و در ادامه نيز وبلاگ‌هايي تخصصي در زمينه‌هاي گوناگون همچون: نجوم، روزنامه‌نگاري، مذهبي، سياسي و. . . پديد آمد.

در دسامبر 1990‌ اينترنت فعاليت خود را به صورت شبكه‌اي جهاني آغاز كرد. گسترش ‌اين پديده در سال 1999 با آغاز به کار Pitas، نخستين سرويس ارائه دهنده وبلاگ به صورت مجاني، شتاب فوق‌العاده‌اي به‌ خود گرفت. اولين وبلاگ توسط "تيم برنرزلي" (مخترع وب) ‌ايجاد شد. برابر تحقيقات سايت internet world stats تعداد كاربران ‌اين شبكه در سال 2005 به يك ميليارد و 18 ميليون نفر (يعني 7/15 درصد كل جمعيت دنيا) رسيد. نخستين بلاگي كه چنين نامي داشت، در سال 1994 توسط «ديو وينر» به وجود آمد. اما واژه وبلاگ براي اولين بار در سال 1997 توسط  «جان بارگر» در سايت robot wisdom به كار برده شد.

آمار وبلاگ‌ها:

تا سال 1999 تنها 23 وبلاگ

در اواسط سال 2000 به بيش از 1000

در 2002 بيش از نيم ميليون

در حال حاضر نيز به نوشته سايت‌ايتاليايي كانا وب بيش از 2/27 ميليون وبلاگ فعال وجود دارد و روزانه بيش از 75 هزار وبلاگ به آنها افزوده مي‌شود (البته تعداد  كل وبلاگ‌هاي فعال و غيرفعال شايد از 100 ميليون هم بيشتر باشد).

جايگاه وبلاگ‌نويسي و اينترنت ايران در آسيا

مردم ايران نيز به مانند مردم ديگر کشورهاي جهان رو به اينترنت آورده‌اند تا بدين ترتيب بتوانند با دنياي خارج ‏ارتباط برقرار کنند. ‏بر اساس آمار سایت رسمی Internet World Stats کشور ایران با داشتن ۲۳ میلیون نفر کاربر در میان کشورهای خاورمیانه در رتبه اول کاربران اینترنتی قرار گرفته است.

در عین حال ایران در میان کشورهای خاورمیانه بیشترین تعداد کاربران اینترنتی را با ۲۳ میلیون به خود اختصاص داده است. این آمار که از ماه مارچ ۲۰۰۸ به بعد به ثبت رسیده است رشد بالای ایران را از سال ۲۰۰۰ به بعد را نمایان می‌سازد؛ زیرا آمار کاربران اینترنتی در ماه دسامبر ۲۰۰۰ میلادی در ایران تنها ۲۵۰ هزار نفر اعلام شده بود. ایران در حال حاضر ۵۴/۸ درصد از کاربران اینترنتی خاورمیانه را تشکیل داده است. در حال حاضر تنها در سايت پرشين بلاگ حدود 700 هزار وبلاگ وجود دارد. كل وبلاگ‌هاي فارسي زبان بيش از 000/200/1 تخمين زده مي‌شوند كه البته فقط حدود نيمي از آنها فعال هستند.

طبق آمار ‏انجام شده درخصوص زبان وبلاگ هاي جهان، مشخص گرديده که زبان فارسي پنجمين زبان است. قاره آسیا با داشتن ۵۷۸ میلیون و ۵۳۸ هزار و ۲۵۷ نفر کاربر اینترنتی تا به امروز همچنان مقام اول کاربران اینترنتی را در جهان در اختیار دارد. بر اساس جدول رتبه بندی آمار مصرف اینترنت در جهان، اروپا با ۳۸۴ میلیون و ۶۳۳ هزار و ۷۶۵ کاربر در مقام بعدی قرار گرفته است. خاورمیانه نیز از ۴۱ میلیون و ۹۳۹ هزار و ۲۰۰ کاربر برخوردار است که این رقم ۲/۹ درصد از کاربران اینترنت دنیا را تشکیل می‌دهد.

بر اساس آمار ارائه شده در سایت Internet World Stats، کشور چین که یکی از پر جمعیت ترین کشورهای جهان به شمار می رود تاکنون غیر قابل تصورترین آمار کاربران اینترنتی را با ۲۵۳ میلیون نفر به نمایش گذاشته است. در مقابل کشور تی مور شرقی با داشتن هزار و ۲۰۰ کاربر کمترین آمار را که در برابر کاربران اینترنتی کشور چین و هند کاملا ناچیز به شمار می رود، به خود اختصاص داده است.

تاريخچه وبلاگ نويسي در‌ايران

در 16 شهريور 1380 سلمان جريري اولين وبلاگ فارسي را بر سوي صفحه‌ اينترنت قرار داد. مقاله درخشان با معرفي سيستم رايگان وبلاگ نويسي بلاگر نقطه عطفي در تاريخ وبلاگ نويسي ‌ايران بود. در ‌ايران نيز دسترسي مردم به‌ اينترنت از 1995 آغاز شد. در سال‌هاي نخست تعداد كاربران آن از 250 هزار تن تجاوز نمي‌كرد، اما به گفته وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات‌ اين آمار تا پايان سال 85 به 11 ميليون كاربر مي‌رسد. بعد از گذشت يک سال از تاريخ اولين وبلاگ آمار وبلاگ‌هاي فارسي زبان از مرز 15000 نيز گذشت و بعد از مدتي به جايي رسيد که در دنياي وبلاگ بعد از زبان‌هاي انگليسي، پرتقالي و لهستاني، زبان فارسي قرار گرفت. از کنار رتبه چهارم زبان در وبلاگ نويسي براي‌ايراني‌ها، آن هم با‌ اين وضعيت دسترسي به‌ اينترنت، به راحتي نمي‌توان گذشت.

وبلاگ‌هاي فارسي بزرگترين مزيت ‌ايرانيان در فضاي مجازي هستند. آمار و ارقام وبلاگ‌هاي فارسي در جهان حکايت از 700 هزار وبلاگ ثبت شده و حدود 100 هزار وبلاگ فعال (ضيايي پرور ؛1384) از ميان 100ميليون وبلاگ در عرصه جهاني دارد.

انواع وبلاگ‌ها

گروه اول: افرادي هستند كه رابطه‌ي موقتي با وبلاگ برقرار مي‌كنند، ‌اين افراد وبلاگ را همچون ساير سرگرمي‌هاي زندگي يك سرگرمي‌موقت مي‌دانند، بنابراين تمام وبلاگ‌هاي غير فعال متعلق به‌اين گروه هستند. »

گروه دوم: افرادي هستند كه به وبلاگ به عنوان يك خانه علاقه و سرگرمي‌شخصي نگاه مي‌كنند، ‌اين گروه هميشه يك سري علايق شخصي را براي اوقات فراغت خود دارند، مانند كسي كه به جمع‌آوري تمبر علاقه دارد، فردي هم به وبلاگ به عنوان خانه آرامش خود و اوقات فراغت و علاقه شخصي‌اش نگاه مي‌كند. »

گروه سوم: وبلاگ را به عنوان فضاي كار و عمل حرفه‌اي دنبال مي‌كنند، در‌اين گروه، وبلاگ ديگر يك سرگرمي‌نيست، بلكه يك فضاي حرفه‌اي است كه به عنوان يك واسطه امور مختلف مانند كاريابي، بازاريابي، مشتري‌يابي، خريد وفروش و حتي درمان پزشكي عمل مي‌كند.

انواع وبلاگ از نظر موضوعي

1- ابراز و تصحيح عقايد و خصوصيات شخصي

‌اين شايد يكي از رايج‌ترين شكل‌هاي استفاده از وبلاگ است. ‌اين وبلاگ‌ها، شبيه به دفتر خاطرات روزانه يا گزارش روزانه طبيعي است.

2)‌ايجاد ارتباط با ديگر بلاگرها:

در اصطلاح، بلاگرها مي‌گويند يكي از دلايلي كه ما بلاگ كردن را آغاز كرديم‌ اين بود كه خواستار ارتباط با دوستان و فاميل بوديم و به جاي e-mail  فرستادن (يا دايره پيچ در پيچ mail) فقط بلاگ مي‌كرديم.

3) برقراري تعامل اجتماعي:

صرف نظر از دوستان و آشنايان، مردم نيز مي‌توانند بوسيله وبلاگ‌ها صاحب يك شبكه ارتباطي- اجتماعي خوب شوند  حتي اگر بلاگرها در نقاط مختلف كره زمين و كشورهاي گوناگون و با فرهنگ‌هاي متفاوت باشند، مي‌توانند مواردي را كه به آنها علاقمند هستند، طراحي و در وبلاگ بگذارند و به طور حتم، افراد بسياري وجود دارند كه به موضوع مطرح شده علاقه داشته باشند.

4) دانش‌افزايي:

در داخل ‌اين چتر حجيم تحصيلي، مردم مي‌توانند از وبلاگ‌ها براي روش‌هاي آموزشي نيز استفاده كنند همچنين مربي و معلم مي‌توانند در پروژه‌هاي مشترك با دانشجويان و دانش‌آموزان همكاري كنند و يا  براي برقراري ارتباط با انجمن‌ها و. . . از آن استفاده كنند.

5) جستجوي كار:

‌اين كاركرد هنوز در حد رايج قرار نگرفته ولي بلاگرها  مي‌توانند تجربيات خود را به معرض نمايش همگان بگذارند.

6) ثبت وقايع يك مسافرت:

گزارش مسافرت‌ها هميشه مورد توجه بسياري از مردم بوده است. ‌اين به خاطر آن است كه مسافرين از بلاگ‌ها براي ثبت جزئيات و موارد مثبت سفر خود استفاده مي‌كنند. از وقتي كه كافي نت‌ها در همه جاي جهان راه‌اندازي شده‌اند،  بلاگرها مي‌توانند در طول سفر هم، وبلاگ خود را  update كنند.

7) امور تجاري و بازرگاني:

امروزه بسياري از داد و ستدهاي تجاري از طريق وب انجام شود و بسياري از بلاگرها مي‌توانند از‌اين طريق درخواست خريد يا فروش محصولات خود را با كمترين هزينه (تقريبا بدون هزينه) در معرض تماشاي ديگران قرار دهند.

8) امور سياسي:

بلاگ‌هاي سياسي تبديل به يك  اجبار در رسانه‌ها و خبرگزاريهاي سياسي دنيا تبديل شده‌اند و حتي سياستمداران راههايي را براي استفاده از قدرت  بلاگ‌ها براي نبردهاي سياسي و يا در ارتباط ماندن با موكلان خود استفاده مي‌كنند و حالا مردم عادي هم مي‌توانند حرف خود را در مورد  مطالب سياسي به راحتي بگويند.

9) آگاهي و اعلاميه‌هاي دولتي:

سازمانها و شركتهايي كه مي‌خواهند سطح آگاهي مردم را بالا ببرند و خبر‌هاي دولتي را گسترش بدهند با استفاده از وبلاگ‌ها منفعت زيادي مي‌برند. هيأتها، كلوپها، انجمنها، كميته‌ها و ديگر گروهها مثل موارد ذكر شده مي‌توانند از بلاگ براي جذب مردم و بر قراري ارتباط استفاده كنند.

10) كسب درآمد:

بسياري از بلاگرها از وبلاگ براي سود و منفعت خود استفاده مي‌كنند و با راه‌اندازي شبكه‌هاي وبلاگي، از‌اين روش كسب درآمد مي‌كنند.

مزايا و معايب وبلاگ

وبلاگ‌ها به دليل سهولت ساخت و استفاده از آنها و همچنين زبان ساده‌اي كه دارند به قشر خاصي از جامعه محدود نيستند يعني از رئيس جمهوري گرفته تا حتي فروشنده يك فروشگاه مي‌توانند نويسنده وبلاگ باشند. وبلاگ‌ها تحت تأثير‌ باورها و اعتقادات شخصي خود نويسنده هستند. از اينرو، هر گاه بخواهند مي‌توانند نظر خود را چه منفي و يا مثبت در باره موضوعات مورد علاقه نشر دهند. در اين گذر گاهي ممكن است دچار خطا و در بسياري موارد تاثير ژرفي بر كاركردهاي جامعه بگذارند. لذا در اين بخش تلاش مي‌شود برخي از مزايا و معايب احتمالي بيان شود.

مزايا:

1- رهايي از محدوديت و قيد و بند سانسور؛

2-  پنهان نگهداشتن هويت نويسنده؛

3- تخليه رواني و آرامش روحي نويسنده،

4- افزايش تفاوت‌ها و سؤال‌ها و رشد هويت‌هاي فردي با تكثر و تكثير ديدگاه‌ها؛

5- سرعت بالاي به روز شدن اخبار، حتي در مواردي بيشتر از راديو و تلويزيون؛

6- توانايي ارائه اطلاعات بيشتر در خصوص موضوع و زمينه كاري خود به مخاطبان از طريق لينك‌هاي متعدد؛

7- نقش مؤثر در جلب توجه و تحريك افكار عمومي با تمركز روي موضوعي خاص؛

8- بالا رفتن  آگاهي از طريق بازخورد از ديگران در مورد مطلب نوشته شده؛

9- دل‌گشايي، همدلي، مثبت گرايي و تساوي حقوق؛

10- كشف توانايي‌هاي بالقوه؛

11- يادگيري نحوه برقراري ارتباط موثر؛

معايب:

1- بي‌پروا و بي‌توجهي به منافع و مصالح ملي به دليل آزادي بي‌حد و مرز بيان؛

2- عدم اطمينان زياد به صحت نوشته‌ها؛

3- عدم رعايت اخلاق در برخي موارد؛

4- سطخي نگريستن به مطالب و اظهار نظرهاي آبكي؛

   5 – ايجاد خودبزرگ‌بيني بعد از مدت غالباً کوتاهي از عمر وبلاگ نويسي؛

6ـ در افتادن با آدم‌هاي صاحب‌نظر پس از احساس خود بزرگ بيني؛

8ـ سطحي و كم ارزش بودن بسياري از مطالب از لحاظ علمي؛

9- نشر شايعات رواج يافته بين مردم و ايجاد انحراف فكري از شناخت واقعيت؛

مزاياي وبلاگ نسبت به روزنامه

1 - وبلاگ‌ها به جاي اخبار جاري و رسمي بيشتر به مخاطبان خود در باره اخبار غيررسمي، خاص و حاشيه‌اي اطلاع مي‌دهند.

2 - نسل جوان امروز روزنامه خوان نيست و به كامپيوتر بيشتر عادت كرده است.

3 - امكان دسترسي به مطالب گذشته (آرشيو) خيلي راحت‌تر از روزنامه‌هاي كاغذي است.

4 - امكان دسترسي به اطلاعات اضافه مرتبط (با توجه به لينگ‌هاي موجود) خيلي راحت‌تر است.

5 - امكان استفاده از صدا، تصوير و فيلم هم در آن وجود دارد.

6 - امكان ذخيره مطالب مورد نظر راحت‌تر است.

7 - امكان ارسال نظرات يا مطالب مورد نظر توسط‌ ايميل بسيار راحت‌تر است.

8 - محدوديت جا وجود ندارد.

9 - هزينه‌هاي كمرشكن تهيه دفتر، تجهيزات، كاغذ، چاپ، توزيع و. . . را ندارد.

10 - وبلاگ‌ها مي‌توانند هر لحظه اطلاعات خود را تكميل كنند، اما روزنامه‌هاي كاغذي در بند زمان هستند و مجبورند تا شماره يا چاپ بعدي صبر كنند.

برخی از مشکلات پیش روی وبلاگ‌نويسان

1 - پايين بودن سرعت اینترنت؛

2 - عدم آگاهی کاربران از دیگر مزایای اینترنت؛

3 - نبود آموزش علمي براي وبلاگ‌نويسي؛

4- فقدان آگاهی والدین از مزایای اینترنت و حتی کامپیوتر؛

5- گران بودن در شهرستان‌ها؛

و…….

پيشنهاد براي رفع مشكلات

1. افزایش سرعت اینترنت

2. تخصصی شدن وبلاگ‌ها و سایت‌ها

3. ايجاد بستر مناسب جهت توجه بیشتر کاربران اینترنتي به وبلاگ نویسان

4. معرفی وبلاگ‌‌های كازروني به مردم

5. تقويت سايت هاي خبرخوان وبلاگ مثل كازرون نيوز و كازرون نما؛

6. درج مطالب و مقالات متنوع در وبلاگ‌ها

7. آموزش فرهنگ استفاده صحیح از اینترنت به کاربران در مدارس، دانشگاه و آموزشگاه‌های کامپیوتر

روش‌هاي ارتقاء وبلاگ‌ها براي جذب مخاطب

امروزه با پيشرفت ارتباطات، شايد يكي از موارد بديهي و غير قابل اجتناب، براي مديران وبلاگ‌ها دشواري در جذب خواننده باشد. بلاگر، بايد تلاش زيادي را براي ارتقاي آن و داشتن پست‌هاي جديد به عمل آورد. او، ناگزير است وارد دنياي ارتباطات شده و زمان زيادي را براي ‌اين امر صرف كند. از اينرو، در زير چندين راه منحصر به فرد معرفي مي‌شود

هرچه كوتاهتر بهتر: خوانندگان، نويسندگاني را مي‌پسندند كه وقتشان را هدر نمي‌دهند. بنابراين، براي بيان افكارتان از زبان ساده و مستقيم استفاده كنيد. ‌اين نوع بيان به مراتب ارتباط بهتري با مخاطب برقرار مي‌كند، تا نمايش كلمات و اصطلاحات قلنبه سلمبه‌اي كه در كلاس‌هاي كسالت آور ادبيات به خورد يادگيرندگان داده مي‌شود.

استفاده از افعال معلوم: "انجام بده"؛ نه "انجام داده خواهد شد". جملات مجهول را براي زماني نگه داريد كه فاعل را نمي‌شناسيد. مثل گزارش‌هايي كه از رويدادها، مسابقات ورزشي و… تهيه مي‌كنيد. حتي در آن صورت هم سعي كنيد تا حد امكان ماجرا را با افعال معلوم بيان كنيد.

باز خواني و ويرايش متن: بهترين افعال، آنهايي هستند كه حركت را نشان مي‌دهند. اگر حين نوشتن متوجه شديد كه زنجيره‌اي از افعال ارتباطي ضعيف به كار برده‌ايد، لحظه‌اي درنگ كنيد و درباره حركت و اتفاقي كه در پست‌تان روي مي‌دهد بينديشيد و يك‌بار ديگر مطلب‌تان را فقط با استفاده از اسم و فعل چرك نويس كنيد تا به واژگان بهتري براي مطلبتان برسيد.

ارائه منابع استنادي: اگر به خوانندگان منبع اطلاعاتتان را معرفي نكنيد بسياري از آنها تصور مي‌كنند كه آن را از خودتان درآورده‌ايد. مشخص كردن منبع براي شما اعتبار ‌ايجاد مي‌كند؛ چون به خوانندگان ‌اين حس را مي‌دهد كه شما چيزي براي پنهان كردن نداريد و هر زمان كه لازم باشد مي‌توانند كار شما را چك كنند.

هايپرلينك كردن مفهومي: مطالب آنلاين بايد به حالت شاخه‌اي ارائه شوند تا خواننده اجازه پيدا كند از يك مطلب به مطلب ديگري رفته و محتوايي مكمل را با جزئيات بيشتر، بسته به ميزان علاقه‌مندي خود، پيدا كند. تقريبا همه كارهاي روزنامه نگاران منبع دارد . اما در شرايط آنلاين براي نويسنده ‌اين امكان وجود دارد كه خواننده را مستقيما به منابع مكمل لينك بدهد. در زماني كه گزارش مي‌دهيد URL هاي منابع را يادداشت كنيد و سپس با استفاده از‌ هايپرلينك  آنها را درمطلب‌تان جا دهيد.

سعي كنيد تا حد ممكن از آوردن خود URL‌ها خودداري كنيد و عبارت "اينجا را كليك كنيد" را استفاده نكنيد. شما مي‌توانيد با كمي حوصله اسامي مناسبي براي هر URL پيدا كنيد.

قالب بندي: با استفاده از ليست‌ها، سرتيترهاي توپر و ديگر ابزار قالب بندي HTML به صفحات‌تان رنگ و لعاب دهيد.

كنترل ديكته: هميشه ديكته كلماتتان را دستي و يا با استفاده از نرم افزارهاي كنترل ديكته جك كنيد.

منابع:

• بشیر، ح(1384)مجله بلاگفا به نقل از روزنامه شرق

http://journal.blogfa.com/8312.aspx

• بوترابی، م (3138)، وبلاگ یا بلاگ چیست،

http://www.favanews.com/default.aspx?newsid=16933

• تانکارد، س(1381)نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، انتشارات دانشگاه تهران

• جنكينز، ر(1381 )، هویت اجتماعی، ترجمه تورج يار احمدی، چاپ اول تهران:نشر شیرازه ‏ 

• خانیکی، ه(1384)، وبلاگی شدن فرهنگ:

 http://ravi.ir/cgi-bin/mt/mt-tb.cgi/24

• خليلي، ‏پ(1384 )، وبلاگ نويسي در‌ايران، به راهنمايي دکتر کوثری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

• رایحه(1384)دو هفته نامه خبری خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)ویژه نامه نخستین جشنواره بین المللی وبلاگ نوسی قرآنی

•  ساروخانی، ب (1382)جامعه شناسی ارتباطات، تهران:انتشارات اطلاعات

• فرهنگی، ع (1374)ارتباطات انسانی، جلد اول، تهران:موسسه خدمات فرهنگی رسا

• ضیايی پرور، ح (1384) خبرنگار:

 http://reporter.ir/archives/weblog/index.Php

• ضیایي پرور، ح( 1384)وبلاگستان فارسی، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها:

 http://www.rasaneh.org/persian/page-view.asp?pagetype=research&id=16

• مک کوایل، د(1988)در آمدی بر نظریه‌های ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران:مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها

www.ojr.org

http://www. komakal. com/index. php?newsid=70

http://www. tabnak. ir/pages/?cid=25453

www.farsnews.Net

http://www. hamshahrionline. ir/News/?id=3094

http://www. fasleagahi. com/?p=80

http://www.aftab.ir/articles/computer_internet_infortmation_technology/internet_network/c14c1231401859_weblog_iran_world_p1. php