پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در ماه مبارك رمضان 1357 علماي اعلام، طلاب و وعاظ محترم، به سراسر كشور و حتي روستاهاي دور افتاده اعزام شدند و همه‌ي كشور را آماده‌ي قيام نموده و انقلاب را به همه جا گسترش دادند.

به مناسبت فرا رسيدن ماه مبارك رمضان، حضرت امام خميني (ره) پيام مهمي صادر فرمودند. پيام‌هاي سازنده و پي‌در‌پي امام و رهبر، جان تازه‌اي در كالبد انقلاب اسلامي مي‌دميد و مسير انقلاب را روشن مي‌ساخت. پيام گهر بار امام در روزهاي اول ماه رمضان تهيه و در تيراژ زياد تكثير شد و در سطح وسيع در شهر و روستاهاي سيرجان توزيع گرديد و در حقيقت دستورالعمل فعاليت‌هاي انقلابيون در ماه مبارك رمضان را صادر و وظيفه‌ي هر يك از گويندگان، مستمعين، ائمه‌ي جماعت و. .. را مشخص فرمودند.

با انتشار پيام هدايتگر و مدبرانه‌ي حضرات امام خميني (ره)، نوع فعاليت همه در ماه مبارك رمضان، مشخص شد و مساجد همانند يك سنگر رزم، آماده‌ي پذيرايي از ملت مبارز ايران شد.

کتاب یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است به بررسی مبارزات انقلابی مردم شیراز با رژیم پهلوی در ماه رمضان 57 می‌پردازد. در این کتاب آمده است: با فرا رسیدن ماه رمضان در شیراز مساجد رونقی دیگر پیدا کرد. یکی از این مساجد، مسجد نو بود که آقای سیداحمد پیشوا یکی از روحانیون مبارز شیراز در آنجا سخنرانی می‌کرد. این مسجد از اول ماه رمضان شاهد سخنرانی‌های ضد رژیم بود که هر روز منجر به تظاهرات خیابانی می شد.

روز 19 مرداد 57 مطابق با پنجم ماه رمضان بنا به دعوت آیت‌الله شیخ بهاءالدین محلاتی برای همدردی با مردم اصفهان و کازرون جمعیت زیادی در مسجد نو تجمع کردند و آقای سیداحمد پیشوا برای آنها سخنرانی کرد. پس از اتمام جلسه شرکت کنندگان در خیابان‌ها دست به تظاهرات زدند. پلیس بر روی آنها آتش گشود و در نتیجه ده‌ها تن از آنان مورد اصابت گلوله قرار گرفتند و تعداد زیادی نیز دستگیر شدند. نیروهای رژیم به مسجد نیز حمله کردند و به ضرب و شتم مردم روزه‌دار پرداختند. روزنامه اطلاعات گزارش داد: «در تظاهرات شیراز ۳ نفر کشته و عده‌ای مجروح شدند.»

به دنبال این وقایع علمای شیراز با صدور اطلاعیه‌هایی ضمن تشریح اعمال خلاف انسانی عمال رژیم، روز هفتم ماه رمضان را روز عزای عمومی اعلام کردند. روحانیون در تشریح حادثه نوشتند: «عصر پنجشنبه پنجم رمضان ۹۸ هنگامی که مردم بی‌دفاع و بی‌سلاح در مسجد نو شیراز مشغول انجام فرایض مذهبی بودند، بیشرمانه مورد هجوم ناجوانمردانه افراد مسلح پلیس و نظامی قرار گرفتند و این حمله در مدت کوتاهی ده‌ها کشته و صدها زخمی به جای گذاشت». مراجع تقلید قم، علمای مشهد و یزد و بعضی شهرستان‌ها با صدور اطلاعیه‌هایی به این جنایت رژیم پهلوی واکنش نشان دادند.

به دنبال تظاهرات خونین مردم اصفهان و شیراز، در شهرهای تبریز، کاشان، اهواز، آبادان، کرمانشاه، قزوین، اراک، اردبیل، تهران و نجف آباد نیز تظاهرات و درگیری‌هایی به وقوع پیوست که دولت مجبور شد در نجف آباد هم حکومت نظامی اعلام کند. در ارومیه نیز روحانیونی از جمله آیت‌الله سید علی‌اصغر ناظم زاده‌ قمی در منابر با روشنگری‌های خود پرده از چهره واقعی رژیم برمی‌داشتند. اینگونه منابر با واکنش ساواک و نیروهای امنیتی مواجه می‌شد.

*** پیام امام پس از جنایت رژیم در ماه رمضان ***

به دنبال گسترش تظاهرات و جنایات رژیم پهلوی در شیراز و اصفهان، امام خمینی پیامی خطاب به ملت ایران صادر کردند. ایشان در این پیام با استناد به سیره‌ مبارزاتی پیامبر(ص) و امام علی(ع) اعلام کردند که «ملت باید بداند که آزادی خواهان جهان به آسانی به آزادی دست نیافته‌اند.» امام خمینی با اشاره به کشتار مردم در اصفهان و شیراز خطاب به نیروهای نظامی و انتظامی فرمودند: «جنایات و قتل‌عام‌هایی که شاه بر آنان تحمیل می‌کند حاصلی جز بدنامی و ننگ برای آنان ندارد.» برای چه کسی دست به برادرکشی می‌زنند؟ برای «شخصی که به اسلام و ناموس و آزادی شما ضربات پیاپی وارد می‌کند؟... شما به عذر مأموریت، برادران دینی خود را به گلوله می‌بندید که مسئولیت آن علاوه بر شاه با خود شما است. باید به حکم خداوند از فرمان ستمگران که شما را به قتل و ظلم امر می‌کنند سرپیچی کنید.» امام در این پیام از تمام اقشار جامعه خواستند که «جهت آگاهی درجه داران ارتش و ژاندارمری و شهربانی کوشش کنند و برای سرنگونی این جانی بالذات آنان را به تشریک مساعی دعوت نمایند.» ایشان در این پیام شعار استراتژیک مردم را نیز مشخص نمودند و از طلاب و دانشجویان خواستند تا «از هر فرصت استفاده کرده و شعار ضد شاهی را که شعار اسلام است زنده نگه دارند.» امام خمینی در پایان از جمیع طبقات خواستند تا «برای نجات خویش به پاخیزند و با هر وسیله ممکن در دفع این مفسد فی الارض اقدام کنند» و افزودند که «امروز سکوت در مقابل این ستمگر و بی‌تفاوتی در برابر این جنایتکار برخلاف مصالح عالیه اسلام و مخالف سیره انبیاء عظام و ائمه اطهار(ع) است».

پیام امام خمینی در موقعیت مناسب رمضان و قرائت آن بر روی منابر تأثیر بسیار مهمی را در هیجان عمومی از خود به جا گذاشت.