انسان آفریده خداست و تا زمانی که به امر خدا زمان مرگش فرا نرسیده باشد، در این دنیا زندگی خواهد زیست و هر گاه اجلش فرا رسد بدون هیچ تاخیری به جهان دیگر منتقل می شود. اما وظیفه انسان دراین دوران عمر چیست؟ چگونه باید از مواهبی که خداوند در اختیار او قرار داده است، استفاده کند؟ آیا دنیا و زندگی در آن هدف نهایی خلقت انسان است یا وسیله و ابزاری برای تحقق اهداف والاتری می باشد ؟

خداوند بزرگ درباره زندگی دنیا می فرمایند: "اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ". "بدانید زندگى دنیا تنها «بازى» و «سرگرمى» و «تجمّل پرستى» و «فخر فروشى در میان شما»  و «افزون طلبى در اموال و فرزندان» است" (حدید - 20 )  

در آیه فوق و  بنا به تفاسیر قرآن، عمر آدمی به پنج دوره تقیسم می شود:

1- دوره کودکی (لَعِبٌ): این دوره (تولد تا 8 سالگی) دوره غفلت و بی خبری است و کودک برای رسیدن به اهداف خود به بازی می پردازد.

2- دوره نوجوانی (لَهْوٌ): این دوره ( 16- 9 سالگی) دوره سرگرمی است و انسان ها اغلب خود را به اموری سرگرم می کنند که آنان را از کار های مهم، واجبات و وظایف اصلی باز می دارد.

3- دوره جوانی (زِينَةٌ): این دوره ( 24 - 17 سالگی) دوره زینت و آرایش و تجمل گرایی است. در این دوره انسان ها  سعی می کنند با آرایش سر و صورت، پوشیدن لباس های فاخر، تهیه مسکن های زیبا، سوار شدن بر مرکب های پر جاذبه و... خود را مجذوب دیگران کنند.

4- دوره میانسالی (تَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ): این دوره (32 - 25 سالگی) دوره فخر فروشی است. در این دوره انسان ها اغلب به پست و مقام، کار و شغل، کسب موفقیت ها و... خود افتخار می کنند و به آن می بالند.

5- دوره بزرگسالی (وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ): این دوره (40 - 33 سالگی) دوره افزون طلبی است. برخی از افراد در این دوره به جمع آوری مال و املاک بیشتر، تهیه ی منزلی وسیع تر، مرکبی بهتر، فرزندانی بیشتر، خانواده ای گسترده تر و... خود را مشغول می کنند .

در پایان این دوران و یا در حین هر دوره، شخصیت افراد شکل می گیرد و گاهی ممکن است انسان در یکی از مراحل ذکر شده بماند و شخصیت او تثبیت شود. مثلاً تا پایان عمر به «سرگرمی و بی خبری» یا «زینت و آرایش» و یا «فخر فروشی» مشغول گردد.

در این دوران انسان ها برای زیستن در دنیا، نگرش های گوناگونی دارند:

گروهی از دنیا و نعمت های خدادادی آن به عنوان هدف نهایی زندگی و حیات انسانی در همین دنیا نگاه می کنند. اینان به دنیا و زندگی همین دنیا دل خوش می کنند و از دنیا به عنوان ابرازی برای فریب خود و دیگران استفاده می کنند و از آن جا که دنیا طلبی ابزار غرور و تکبر است (وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ حدید - 20 )،  لذا به طغیانگری و سرکشی، درگیری و بیدادگری و فساد و فتنه انگیزی می پردازند.

گروهی دیگر از دنیا و مواهب آن، به عنوان وسیله و ابزاری برای رسیدن به اهداف والای  انسانی که همان زندگی جاویدان در سرای دیگر است بهره گیری می کنند. اینان به دنیا و نعمت های آن، به عنوان مقدمه ای برای رسیدن به هدف نهایی و مزرعه ای برای آخرت می نگرند. از دنیا نردبانی می سازند تا بتوانند با رشد و آگاهی، ایثار و فداکاری و برادری و گذشت به اهداف والای که مورد نظر آفریدگار هر دو جهان است، دست یابند .

این گروه با استفاده از ابزار دنیا به سرمایه گذاری برای خود در جهان دیگر می پردازند و کالای خود را فقط به پروردگار خود می فروشند و خداوند نیز سعادت ابدی و بهشت جاودان را به آنان می بخشد. "إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ" (توبه - 111)

و چه زیبا فرمودند امام علی (ع) :  "أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الاخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ. فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ" اي مردم! دنيا سراي گذر است، و آخرت خانه پايداري. پس، از گذرگاه خويش براي منزلگاه پايداري توشه برگيريد! " (نهج البلاغه – خطبه 203)

آری در نظر انسان های بابصیرت، "دنیا" پلی است برای رسیدن به هدف های بزرگ و "گذرگاهی"  است برای رسیدن به "قرارگاه"

منابع :

1- تفسیر المیزان _ علامه طباطبایی

2- تفسیر نمونه – آیت الله مکارم شیرزای

3- نهج البلاغه